Make bento, not war! Bento w praktyce

Jak rozplanować posiłki w poszczególne dni?

Możecie planować posiłki raz na tydzień/dwa (opcja dla dość zorganizowanych osób) lub robić to z dnia na dzień. Wybierzcie opcję, która odpowiada Wam najbardziej. A może wolicie działać spontanicznie i niczego wcześniej nie planować? To Wam ma być wygodnie. Planowanie jest dobre, tym bardziej w przypadku osób, które nie są zbyt rozeznane w kuchni. Jedni wyciągają z lodówki 3-4 produkty i tworzą z nich potrawę a inni zachodzą w głowę, jak je ze sobą w smaczny sposób połączyć.
Najlepszym wyjściem jest częściowe lub całkowite oparcie posiłków na wynos na produktach, z których korzystacie w danym okresie w kuchni. Zapewne zdarzyło się Wam nie jeden raz wyrzucać żywność, której nie byliście w stanie zjeść, nie mieliście pomysłu na jej podanie czy też zwyczajnie o niej zapomnieliście. Posiłki na wynos to świetne rozwiązanie, które pomoże Wam zaoszczędzić pieniądze i zapobiec marnowaniu żywności. O tym, że nie zwariowałam i ma to sens w dalszej części tekstu.  

Kiedy przygotowywać posiłki?

Ja zawsze przygotowuję zestawy wieczorem dzień przed. Oczywiście, jeśli lubicie zrywać się wczesnym rankiem lub po prostu później wychodzicie z domu, możecie to robić tego samego dnia. Ja mam mały aneks połączony z pokojem i znając moją grację, zapewne obudziłabym pół bloku krzątając się o 4ej nad ranem. 

Jakie potrawy wybierać?

Tu wszystko zależy od osobistych preferencji i codziennej diety. Jeśli nie tolerujecie pewnych potraw jedzonych na zimno, nie róbcie ich. Chyba, że macie możliwość podgrzania ich w pracy (wówczas warto zainwestować w pojemnik, który do tego jest przeznaczony; patrz: jaki pojemnik śniadaniowy wybrać). Wiem, że dla niektórych zjedzenie zimnego kotleta lub naleśnika może nie być zbyt smaczne. Połówek akurat lubi pewne potrawy jedzone na zimno (np. klopsiki z dipami, krokiety, naleśniki itp.), dlatego nie mam większych problemów z doborem potraw do bento. Ilość posiłków dostosujcie do własnych preferencji i czasu spędzonego w pracy/szkole. Przykładowo, jeśli nie jecie w domu śniadania i spędzacie w pracy 8 godzin, najlepiej będzie zabrać ze sobą 3 posiłki. Pamiętajcie o tym, by wzbogacać Wasze posiłki o warzywa. Jakich potraw unikać dowiecie się w dalszej części.

Ile czasu zajmie mi przygotowanie posiłku do pracy/szkoły?

Wszystko jest uzależnione od Waszej wprawy, zorganizowania oraz pomysłów na potrawy. Ja, kiedy nie mam zupełnie czasu, przygotowuję 10-15-minutowe bento składające się z trzech posiłków. Jest to najczęściej owsianka nocna lub omlet z patelni plus porcja warzyw/owoców, twarożek z ziołami i jogurtem, sałatka na bazie kaszy kuskus (ew. ryżu, makaronu z obiadu) i tego, co mam akurat w lodówce, grillowane mięso. Jakby nie patrzeć, to nie pamiętam, kiedy ostatni raz przygotowanie bento zajęło mi więcej, aniżeli 15-20 minut. Wszystko jest kwestią Waszego „zaprawienia”. Postaram się wkrótce przygotować dla Was post na temat ekspresowych zestawów do pracy. 

Jak to wygląda u nas?

Rozpiskę posiłków do pracy robię raz w tygodniu (najczęściej w niedzielę wieczorem). Uwzględniam w niej zazwyczaj trzy posiłki do pracy każdego dnia (czasem, gdy Połówek pracuje krócej, są to dwa posiłki). Posiłki planuję w oparciu o to, co będę w danym okresie miała w lodówce (większe zakupy robię z reguły co 2 tygodnie, na bieżąco kupuję jedynie warzywa i owoce).
Jak już Wam wspomniałam, przygotowuję je zawsze wieczorem dzień wcześniej. Najczęściej robię to przy okazji gotowania kolacji. Do smażenia używam dużej patelni grillowej, na której bez problemu mogę przygotować za jednym zamachem 3 porcje mięsa. Kiedy mięso się smaży, przygotowuję węglowodany (często bazuję na tym, co podawałam do obiadu lub przygotowuję jako dodatek do kolacji, czyli na makaronie, kaszy, ryżu. Gdy nie mam zbyt wiele czasu, wykorzystuję kaszę kuskus. Przykładowo, jeśli na obiad robię makaron, gotuję go o 50 g więcej i tę nadwyżkę dokładamy do bento) i warzywa. Potem, gdy wszystko całkowicie ostygnie, pakuję jedzenie do pojemników i chowam do lodówki. Przeglądając wpisy w cyklu „Make bento, not war!”, możecie zobaczyć, jakie potrawy najczęściej lądują w moich pojemnikach. Oczywiście potraw typu krokiety, pieczone pierogi czy tarty nie przygotowuję z myślą o bento. Zazwyczaj zostawiam 1-2 sztuki z obiadu i dokładam je później do bento.
Z myślą o posiłkach do pracy kupuję najczęściej twaróg oraz wędzone ryby, tuńczyka w puszcze. Jedno opakowanie sera wykorzystuję przez dwa dni, podobnie z wędzoną makrelą. W lodówce mam zawsze jogurt naturalny, mięso drobiowe, świeże warzywa, jajka i na tych składnikach bazuję, kiedy przygotowuję bento.

Ogólne wskazówki, co do produktów:

Uwagi dodatkowe:

-Pamiętajcie o tym, by w pudełkach nie zostawiać wolnej przestrzeni. Produkty będą wówczas dowolnie przemieszczać się w pojemniku. Lepiej ułożyć je ciasno obok siebie, dodać kawałki warzyw, owoców (można je włożyć do silikonowych foremek do wypieku muffinek). 

– Mięso i placuszki należy po usmażeniu położyć na ręczniku papierowym, by pozbyć się nadmiaru tłuszczu

-Zanim włożycie potrawy do pojemników, pamiętajcie o tym, aby je całkowicie wystudzić

-Przygotowane wcześniej bento przechowujemy w lodówce

Posiłki a temperatura

Wiosną i latem, gdy temperatura znacznie wzrasta, warto pamiętać o tym, by do torby, w której transportujecie pudełka z Waszymi posiłkami, włożyć wkłady chłodzące. Takie wkłady znajdziecie w większości marketów (są niedrogie). Zazwyczaj wkładam do torby 2-3 takie wkłady. Przez całą noc chłodzę je w zamrażarce. Po dotarciu do pracy warto włożyć pojemniki do lodówki (jeśli oczywiście macie do niej dostęp). Pamiętajcie, że potrawy zawierające w składzie jajka, ryby, majonez psują się o wiele szybciej. Jeśli latem nie macie możliwości przechowywania bento w lodówce lub nie macie wkładów, zrezygnujcie z produktów, które łatwo się psują. 

• świeże warzywa- tych akurat w mojej lodówce nie brakuje, szczególnie wiosną i latem. Do każdego posiłku staram się jako dodatek podawać kawałki świeżych warzyw (zimą często także konserwowych). W bento bardzo ładnie prezentują się szczególnie małe marchewki, brokuły, pomidorki koktajlowe. 
• owoce– dobrze sprawdzają się banany, jabłka, mandarynki. Nie wkładajcie do pojemników mocno przejrzałych lub uszkodzonych owoców. Jeśli używacie owoców, które szybko ciemnieją i macie zamiar je obrać ze skórki i pokroić przed włożeniem do pojemnika, pamiętajcie o tym by skropić je lekko sokiem z cytryny (banany, jabłka, awokado). 
• warzywa i sałatki konserwowe- tu polecam Wam przygotowanie tego typu warzyw w sezonie letnim, dzięki czemu zaoszczędzicie sporą kwotę pieniędzy. Sałatki i pikle kupowane w sklepach są stosunkowo drogie. Często zdarza się, że ich smak pozostawia wiele do życzenia. Tu polecam Wam przede wszystkim ogórki konserwowe, marynowaną paprykę, ulubione sałatki, oliwki (oczywiście tych nie zrobicie domowym sposobem), perłową cebulkę. Będą dodatkiem do sałatek (szczególnie w okresie zimowym) i przegryzką w trakcie pracy. Są też smacznym składnikiem koreczków, past kanapkowych.
• dżemy i konfitury- smaczny dodatek do naleśników, placuszków i nocnej owsianki
• jajka– mogą stanowić dodatek do sałatek, bazę do majonezu (gdy takowego zabraknie w naszej lodówce), to także nieodłączny składnik naleśników, placków i placuszków, krokietów i kotletów, omletów.
• majonez– oczywiście osoby dbające o linię i unikające tego typu produktów mogą pominąć ten punkt. Jest świetnym dodatkiem do sałatek, dipów. Przy przygotowywaniu sałatek należy pamiętać o tym, aby nie dodawać go zbyt dużo. Sałatka nie może pływać w majonezie, ma być on tylko warstwą łączącą składniki. Osoby dbające o linię mogą wykorzystać majonez z awokado lub zastąpić go jogurtem. Pamiętajcie o tym, by ograniczyć ilość potraw z dodatkiem majonezu w okresie upałów (szybciej się psują)
• musztarda– dodatek do mięs, dipów, marynat, past kanapkowych. 
• mleko, maślanka lub kefir– baza do naleśników, placuszków i pankejków, muffinek, chlebów
• warzywa konserwowe w puszce– wykorzystacie je w sałatkach, szczególnie zimą. Ja zazwyczaj mam w kuchni czerwoną fasolę, ciecierzycę, soję. Możecie przygotować z nich także wegetariańskie lub wegańskie kotlety bądź burgery. Nie otwierajcie jednak kilku puszek na raz, później możecie nie wykorzystać wszystkich warzyw. Ja przykładowo otwieram jakąś puszkę/kartonik przy okazji gotowania obiadu, a to co zostanie wykorzystuję do bento.
• suszone warzywa strączkowe– dla lubiących oszczędność i chętnie eksperymentujących w kuchni. Możecie wykorzystywać je jako dodatek do sałatek, bazę do bezmącznych wypieków, burgerów i kotletów. Na bazie roślin strączkowych można także przygotować dipy i sosy. 
• makaron, ryż, kasze, ziemniaki- baza do sałatek, dań obiadowych, idealny dodatek do mięs. Bardzo często wykorzystuję makaron bądź ryż z obiadu. Ryż doprawiam octem ryżowym i odrobiną cukru, z kolei kasze oliwą, sokiem z cytryny lub delikatnym octem, dodaję do nich posiekane zioła, dymkę. Pamiętajcie o doprawieniu węglowodanów. Obeschnięty makaron czy ryż nie są zbyt smaczne. 
• sery- dodatek do kanapek, sałatek, a dla niektórych także smaczna przegryzka w ciągu dnia. Możecie przygotować sobie np. koreczki z sera żółtego, świeżej papryki, oliwek, ogórków konserwowych itp. Możecie je dodawać do frittaty, wytrawnych muffinek, tart. Ser kupuję bardzo rzadko, dlatego zbyt często go nie wykorzystuję do bento (jeśli już to jest to feta, mozzarella)
• oliwa lub olej: nieodłączny składnik dressingów i marynat 
• twaróg- może on stanowić cały posiłek, wystarczy rozgnieść go widelcem, dowolnie przyprawić (np. dodać domową mieszankę do twarogu), dodać posiekane warzywa (cebulkę dymkę, rzodkiewkę, szczypiorek) i wymieszać z kilkoma łyżkami śmietany lub jogurtu naturalnego. Należy pamiętać o tym, by dodać do niego odrobinę więcej śmietany, aniżeli zazwyczaj. Dodatki warzywne do twarogu w postaci ogórków, pomidorów (czyli warzyw o sporej ilości wody), należy transportować osobno i wcześniej pozbawić te warzywa pestek. Twaróg możecie wykorzystać także jako dodatek do naleśników lub przygotować kremowy serek z jego użyciem (pamiętajcie o tym, aby dodać do niego odrobinę więcej mleka, aby na następny dzień nie był zbyt suchy)
• mielone mięso– możemy z niego zrobić kotlety, burgery, klopsiki. Zjedzone na zimno z dobrym sosem i warzywami będą pełnowartościowym posiłkiem. Zawsze kupuję mięso w całości i mielę w domu. W większości sklepów Pani ekspedientka może to zrobić za Was na miejscu przy zakupie. 
• wędzone ryby– baza do past kanapkowych, rybnych kotletów, dodatek do sałatek. 
• tuńczyk w puszce– jw.
• orzechy i suszone owoce

• naleśniki i placuszki: smażę zazwyczaj podwójną porcję naleśników i wykorzystuję ją przez 2  dni. Usmażone naleśniki należy przechowywać w zamykanym pojemniku w lodówce. Później wystarczy tylko wyjąć odpowiednią ilość, posmarować ulubioną konfiturą i mamy gotowe śniadanie do pracy. To samo tyczy się placuszków. Wystarczy zrobić podwójną porcję i do każdej dodać inne dodatki. Naleśniki możecie także wykorzystać do przygotowania krokietów.
• nocna owsianka (w słoiku lub szczelnym pojemniku) Oczywiście w przypadku dzieci słoik nie jest dobrym pomysłem i najlepiej zakupić szczelny plastikowy pojemnik. 
• sałatki na bazie makaronów, ryżu, kaszy, ziemniaków, lekkie z vinaigrettem (ten zawsze dodajemy do sałatki tuż przed jedzeniem). Przy sałatkach z sosem vinaigrette dla niektórych osób dobrym rozwiązaniem są sałatki w słoiku (warzywa, sery, mięso układamy warstwami w słoiku szklanym zaczynając od tych, które są najcięższe i zawierają najwięcej soku, a kończąc na najlżejszych, czyli na sałacie; osobno transportujemy dressing), moim zdaniem są jednak troszkę niepraktyczne. Co nie zmienia tego, że wyglądają bardzo fajnie. 
• kotlety, burgery, klopsiki (plus ulubiony dip)
• krokiety 
• tarty
• pasty kanapkowe
• dipy (należy pamiętać, by transportować je w pojemnikach ze szczelnym zamykaniem, jeśli takich nie posiadajcie wykorzystajcie niewielki słoiczek, np. taki po koncentracie lub małych chrzanie)
• dressingi do sałatek: jeśli codziennie lub kilka razy w tygodniu zabieracie ze sobą sałatkę, przygotujcie wcześniej dressing. Zróbcie jego większą porcję i przechowujcie w słoiku w lodówce. Później wystarczy odmierzyć potrzebną Wam ilość i wlać do pojemnika na sos. 
• omlety, frittaty, muffiny jajeczne
• twarożki, serki, jogurty
• grillowane, smażone  lub gotowane kawałki mięsa, szaszłyki, mięso pieczone. Warto kawałki mięsa wcześniej pokroić. Chodzenie z nożem w torbie nie jest zbyt praktyczne a w niektórych miejscach wnoszenie noża jest wręcz niewskazane. 
• muffinki, oczywiście bez czapeczki w postaci kremu
• zamknięte kanapki (bez dodatku sosu, ten zawsze dodajemy tuż przed jedzeniem). Jeśli do kanapek wkładacie sałatę, najlepiej wybrać odmiany o chrupiących liściach. Po kilkunastu godzinach od zapakowaniu sałaty do kanapki może ona nie wyglądać zbyt apetycznie. Ja najczęściej wybieram sałatę rzymską (kupuję zazwyczaj miniaturową). Unikajcie także warzyw o dużej zawartości wody. 
• ciastka i batoniki owsiane